Sprzęt rehabilitacyjny dla osób po udarze mózgu

Udar mózgu pojawia się nagle i niespodziewanie. Większości osób kojarzy się on z pacjentami w podeszłym wieku, choć tak naprawdę może dotknąć również młodych ludzi. Czynniki ryzyka to obciążenie genetyczne, rozmaite choroby (jak cukrzyca, miażdżyca czy nadciśnienie tętnicze), a także… płeć. Udar mózgu występuje bowiem częściej u kobiet, niż u mężczyzn. Powrót do aktywności po udarze mózgu jest żmudnym i długotrwałym zadaniem, jednak nie niemożliwym do wykonania. Chory powinien być szybko i intensywnie rehabilitowany – to jedyny sposób na wygranie z chorobą i powrót do sprawności!

Udar mózgu (nazywany również zawałem mózgu) jest spowodowany zaburzeniem krążenia krwi w obrębie tego organu. Najczęściej dotyka chorego w efekcie oderwania się blaszki miażdżycowej lub skrzepu krwi, które blokują naczynia, mające za zadanie doprowadzać krew do mózgu. Jest to udar niedokrwienny, natomiast udar powstały w wyniku dostania się krwi do przestrzeni pomiędzy czaszką a mózgiem, określany jest jako wylew (udar krwotoczny mózgu). Szybka hospitalizacja (od razu po zauważeniu objawów, którymi są paraliż części twarzy bądź ciała, tzw. „pijany chód” oraz niewyraźna mowa) znacząco zwiększa szanse pacjenta na przeżycie, a także na późniejsze funkcjonowanie w prawidłowy sposób. Niemal połowa osób po udarze wraca do całkowitej sprawności – dzieje się tak za sprawą szybkiej reakcji, prawidłowej opieki oraz intensywnej rehabilitacji. Zdarza się niestety czasami, że osoby po udarze wpadają w stany depresyjne, co powoduje, że są całkowicie zniechęcone do leczenia, a do rehabilitacji trzeba je wtedy wręcz zmuszać. Znacznie łatwiej ją w takiej sytuacji podejmować (a także zwiększać jej intensywność), gdy niezbędny do odzyskania sprawności sprzęt rehabilitacyjny jest na miejscu – w domu chorego.

rehabilitacja po udarze

Fot. Rehabilitacja osób po udarze mózgu to niezwykle ważny aspekt powrotu do zdrowia.

Czas odgrywa kluczową rolę w rehabilitacji po udarze mózgu

Ponieważ podczas udaru mózg ulega rozległym uszkodzeniem, chory po przebytym ataku może mieć problemy ze sprawnością intelektualną, widzeniem, artykułowaniem wyrazów, a także ze sprawnością fizyczną. Rehabilitacja po udarze powinna rozpocząć się od razu po odzyskaniu sił przez pacjenta. Powrót do sprawności intelektualnej oraz do czynności mowy wiąże się z intensywnymi ćwiczeniami prowadzonymi m.in. przez logopedów, natomiast powrót do pełnej sprawności fizycznej zależy od rehabilitacji, wdrażanej już w kilka dni po przebytym udarze. Im wcześniej wprowadza się do leczenia pacjenta proste ćwiczenia fizyczne, tym lepsze są rokowania na odzyskanie pełnej władzy w nogach i rękach (w zależności od tego, jaką część ciała objął niedowład).

Najlepszym rozwiązaniem dla osób po udarze, które chcą wrócić do pełnej sprawności fizycznej, jest podjęcie działań rehabilitacyjnych w specjalnie przystosowanych do tego celu ośrodkach. Niestety, kolejki oczekujących są naprawdę długie, a w przypadku niesprawności spowodowanej przez przebyty udar mózgu, czas odgrywa kluczową rolę. Dobrze jest więc pomyśleć o sprzęcie rehabilitacyjnym oraz ortopedycznym, który będzie można wykorzystywać w domowym zaciszu, a także podczas zajęć z rehabilitantem w szpitalu. Warto pamiętać również o tym, że osoby po udarze mogą skorzystać z dofinansowania oferowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) na zakup sprzętu rehabilitacyjnego lub ortopedycznego (są to między innymi wózki inwalidzkie, pionizatory, balkoniki i podpórki rehabilitacyjne, kule inwalidzkie). Pomocy bardzo często udzielają również Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie (PCPR) oraz Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej (MOPS), w których nie tylko można uzyskać jednorazowe zasiłki związane z finansowaniem leczenia, ale również poprosić o skorzystanie z tak zwanych usług opiekuńczych. Polegają one na tym, że odpowiednio wykwalifikowany opiekun pomaga osobie chorej w codziennych czynnościach – ubieraniu się, załatwianiu, robieniu zakupów. Szczególnie warto skorzystać z takiej opcji, jeśli rodzina nie może zająć się chorym. Opiekunowie bardzo często wspierają również osoby po udarze mózgu w systematycznej, domowej rehabilitacji.

Sprzęt ortopedyczny dla osób po udarze oraz przyrządy rehabilitacyjne, które można zastosować w domu są również ważne z tego względu, że osoba po udarze bardzo często traci motywację do wykonywania jakichkolwiek ćwiczeń. Odpowiedni sprzęt pozwala zachować systematyczność w dążeniu do pełnej sprawności fizycznej oraz znaczenie przyspiesza ten proces. Jednocześnie odpowiednio dobrany sprzęt ortopedyczny dla osób po udarze zapobiega kontuzjom i urazom wynikającym z braku czucia w jednej połowie ciała, w obrębie kończyny górnej bądź dolnej.

orteza na bark i ramię
Fot. Orteza na ramię i bark zapobiega licznym kontuzjom, które dotykają osoby z niedowładem ręki.

Rehabilitacja po udarze mózgu – jak powinna wyglądać?

Rehabilitacja po udarze mózgu, prowadząca do odzyskania sprawności kończyn górnych oraz dolnych może przebiegać w różny sposób – w zależności od stopnia porażenia nogi czy ręki, a także od tego, w jakiej kondycji jest sam chory. W przypadku niedowładu ręki należy przede wszystkim pamiętać o zabezpieczeniu stawu barkowego. Jeśli pacjent cierpi na niedowład ręki, bardzo łatwo może uszkodzić wspomniany staw – choćby poprzez bezwładne opadanie kończyny górnej na bok ciała podczas jedzenia, chodzenia czy jazdy na wózku inwalidzkim. Aby temu zapobiec, u chorych po udarze mózgu stosuje się odpowiednie ortezy, obejmujące bark i ramię. W przeciwieństwie do temblaków, ortezy zapobiegają wyślizgnięciu się ramienia i powstaniu kontuzji w obrębie obręczy barkowej. Jeśli chodzi o inny sprzęt ortopedyczny dla osób po udarze, które są dotknięte niedowładem ręki, to warto zainteresować się stabilizatorem odcinka łokciowego lub ortezą na nadgarstek – oba te elementy, zakładane na przykład podczas jedzenia czy czytania (kiedy ręka opiera się na jakiejś powierzchni – na przykład na stole) zabezpieczają stawy ręki przed niekontrolowanym opuszczeniem kończyny górnej, a tym samym – przed jej uszkodzeniem. Sprzęt rehabilitacyjny dla osób po udarze mózgu powinien wpływać przede wszystkim na poprawę siły mięśni. Opiekun może zaopatrzyć się w różne modele sprzętu – od piłeczki do uciskania dłonią, aż po rotor, umożliwiający zarówno rehabilitację górnych, jak i dolnych kończyn. Należy jednak być ostrożnym, jeśli chory wykonuje ruchy spastyczne – wtedy ćwiczenia na siłę i koordynację mięśni mogą nie przynosić tak spektakularnych efektów.

rotor

Fot. Rotor – prosty, skuteczny sprzęt do domowej rehabilitacji kończyn górnych i / lub dolnych.

Dla osób po udarze mózgu, u których niedowład obejmuje jedną lub obie nogi, należy pomyśleć o wózku inwalidzkim bądź o odpowiednio dobranych kulach czy balkoniku. Każdy z tych sprzętów pozwala choremu na usamodzielnienie się w pewnym stopniu, a to z kolei wpływa pozytywnie na jego psychikę oraz motywację do dalszych ćwiczeń. Chód osoby po udarze jest bardzo „niezdarny” i niepewny, czasami trzeba się go na nowo nauczyć. W związku z tym idealnym sprzętem rehabilitacyjnym dla osób po udarze jest na przykład podpórka, pionizator bądź parapodium. Urządzenia stymulują kończyny chorego do pracy, a tym samym wzmacniają jego wiotkie mięśnie. Regularne ćwiczenia z użyciem pionizatora czy parapodium to świetny sposób na rehabilitację w domowym zaciszu, pod okiem opiekuna bądź najbliższych członków rodziny. Korzystając ze sprzętu rehabilitacyjnego dla osób po udarze, nie wolno zapominać oczywiście o odpoczynku, w trakcie którego mięśnie mają szansę się zregenerować (na przykład po kilku godzinach intensywnych zajęć fizycznych). Jest to szczególnie ważne w przypadku pacjentów, którzy cierpią z powodu ruchów spastycznych – muszą oni bowiem wkładać ogromny wysiłek w opanowanie niekontrolowanych zrywów mięśni.

grillo

Fot. Sprzęt do ponownej nauki chodzenia w trakcie procesu rehabilitacji po przebytym udarze mózgu.

Rehabilitacja po udarze – z pomocą opiekuna

Nie można zapominać o tym, że nie tylko sprzęt rehabilitacyjny wspiera powracanie chorego do sprawności i ułatwia mu zwykłe, codzienne funkcjonowanie. Ogromną rolę podczas rehabilitacji po udarze odgrywają zazwyczaj także opiekunowie niesprawnych pacjentów. To oni pomagają im w wykonywaniu wielu czynności i motywują do dalszego wysiłku w walce z ograniczeniami ciała, wynikającymi z przebytego udaru. Oferta sprzętu rehabilitacyjnego obejmuje zazwyczaj więc także różnego rodzaju pomoce dla opiekunów, dzięki którym ich praca jest nieco łatwiejsza. Dobrym przykładem jest tu między innymi praktyczny pas, z pomocą którego można łatwo i prawie bez wysiłku przesadzić podopiecznego z łóżka na wózek lub odwrotnie, pomóc mu wstać czy usiąść albo zmienić pozycję, co po ciężkich, rozległych udarach może być konieczne, bo pacjent samodzielnie nie będzie w stanie na początku tego zrobić.

 pas do przemieszczania pacjentow

Fot. Pas do transferu pacjenta niesprawnego po przebytym udarze mózgu.

Dodaj komentarz