Jak usprawnić w domu opiekę nad osobą niepełnosprawną ruchowo?

Opieka nad niepełnosprawnym w domu jest trudnym zadaniem – bardzo często na przeszkodzie do normalnego funkcjonowania pacjenta stoi bowiem szereg barier architektonicznych, które dla zdrowych osób nie stanowią problemu, ale dla osób z niepełnosprawnością ruchową wydają się być nie do pokonania. Ponadto brak fachowego doświadczenia członków rodziny zajmujących się osobą niesprawną utrudnia i wydłuża każdą codzienną czynność, jaką trzeba wykonać przy chorym. Na szczęście istnieją sposoby, odpowiedni sprzęt i akcesoria, które sprawiają, że opieka nad niepełnosprawnymi w domu staje się znacznie łatwiejsza.

Opieka nad osobą niepełnosprawną ruchowo obejmuje wiele różnych czynności: od jej karmienia i przemieszczania, aż po mycie, przebieranie oraz wykonywanie różnorakich ćwiczeń rehabilitacyjnych z pacjentem. Jeśli wnętrza domu lub mieszkania nie są przystosowane do tego typu działań, opieka nad niepełnosprawnym może być trudna i bardzo uciążliwa nie tylko dla opiekuna, ale także i dla samego pacjenta. Jak to usprawnić? Odpowiedzią na ten problem są przedmioty i urządzenia, dzięki którym niepełnosprawny może samodzielnie poruszać się na wózku, a także te, które redukują wysiłek opiekuna – przykładowo podczas podnoszenia pacjenta czy w trakcie jego kąpieli. Do takich akcesoriów należą m.in. podnośniki dla niepełnosprawnych, odpowiednie wyposażenie łazienki, a także wszelkie konstrukcje, dzięki którym bariery architektoniczne są złagodzone lub całkowicie wyeliminowane.

Folia i mata poślizgowa ułatwią przesuwanie pacjenta

Istnieją również pomoce, które znacząco ułatwiają przesuwanie lub na przykład zmianę pozycji chorego na łóżku, noszach, a także na wózku inwalidzkim czy w fotelu. Jednym z takich produktów jest mata poślizgowa lub folia poślizgowa.

Fot. Mobilex.pl. Korzystanie z folii poślizgowej

Mata poślizgowa służy do sprawnego przemieszczania pacjenta na łóżku czy leżance. Dzięki macie można w bezpieczny – dla opiekuna i chorego – sposób przesunąć pacjenta leżącego (bez użycia siły jego rąk) w dowolne miejsce na łóżku, nie narażając przy tym na żadną kontuzję czy przeciążenie kręgosłupa opiekuna ani kręgosłupa osoby niepełnosprawnej. Pacjent przesuwany jest w odpowiednie miejsce na łóżku w sposób komfortowy dla niego samego i dla opiekuna. Rozwiązanie to sprawdza się szczególnie w sytuacjach, gdy osoba niepełnosprawna często zsuwa się na łóżku w dół lub na przykład ma częsty problem z wygodnym ułożeniem się w odpowiednim miejscu łóżka. Mata wyposażona jest w specjalny (opatentowany) materiał poślizgowy oraz w trzy wyjątkowo mocne uchwyty, dzięki którym możliwe jest łatwe przesuwanie chorego za pomocą dwóch rąk opiekuna (lub dwóch opiekunów w przypadku osób bardzo ciężkich). Nie zajmuje wiele miejsca, może być powieszona przy każdym łóżku pacjenta, by zawsze być pod ręką.

Folia poślizgowa natomiast jest obecnie jednym z najnowocześniejszych rozwiązań stosowanych w opiece nad pacjentem leżącym, niepełnosprawnym ruchowo lub po prostu starszym. To produkt szczególnie przydatny w szpitalach, ośrodkach opieki, ale także w domu pacjenta. Folia jest kompatybilna ze skórą, odporna na rozerwanie, wolna od lateksu i całkowicie bezpieczna dla chorego. Specjalna, opatentowana kompozycja materiału zwiększa poślizg, znacznie ułatwiając wykonywanie czynności związanych z codzienną pielęgnacją pacjenta. Folię poślizgową produkowaną przez niemiecką firmę Petermann cechuje bardzo wysoka jakość. Folia ta jest używana do zmian pozycji pacjenta oraz jego transferu w pozycji leżącej. Produkt NIE JEST jednorazowy, ale powinien być przypisany do jednego pacjenta. Zapewnia ogromny komfort pracy opiekunom i wygodę pacjentom. W większości przypadków folia zmniejsza potencjalne zagrożenia w czasie przemieszczania pacjentów i spełnia wymagania przepisów BHP.

Fot. Mobilex.pl. Mata, folia i deska poślizgowa do transferu osoby niepełnosprawnej z łóżka na wózek, z wózka do auta etc.

Dysk obrotowy ułatwi obracanie niepełnosprawnego

Świetnym rozwiązaniem w przypadku opieki nad osobą niepełnosprawną jest również dysk obrotowy, dzięki któremu opiekun bez problemu może obracać pacjenta w pozycji siedzącej na łóżku czy krześle. Dysk obrotowy występuje w dwóch wersjach: miękkiej i twardej – jego konstrukcja jest dobierana w zależności od tego, w jakiej pozycji jest pacjent – siedzącej, lezącej czy może stanąć. Dysk obrotowy miękki sprawdza się wówczas, gdy chce się pacjenta obrócić na łóżku w pozycji siedzącej, czy z pozycji leżącej do siedzącej lub odwrotnie. Dysk twardy kładzie się na podłodze, kiedy osoba potrzebująca asysty może stanąć na nim. Wtedy dysk obraca się tak, aby ułatwić jej przemieszczenie ciała w stronę wózka inwalidzkiego, krzesła czy łóżka.

Fot. Mobilex.pl. Dysk obrotowy twardy i dysk obrotowy miękki, pozwalające bez użycia siły obracać pacjenta.

Przystosowana dla niepełnosprawnych łazienka ułatwi czynności higieniczne

Jednym z pomieszczeń, w którym opieka nad osobą niepełnosprawną stanowi duże wyzwanie, jest łazienka. Śliskie kafelki, brak uchwytów, konieczność transportowania chorego z wózka do wanny i odwrotnie – to najczęstsze problemy, z którymi stykają się opiekunowie osób niepełnosprawnych, ale również niesprawnych (czy mniej sprawnych) ruchowo seniorów. Jak sobie z tym poradzić? Istnieje kilka rozwiązań, które znacząco ułatwiają korzystanie z łazienki i toalety osobom o ograniczonej sprawności.

Jednym z nich jest taboret prysznicowy, który sprawdza się zwłaszcza w opiece nad osobami starszymi czy cierpiącymi na reumatyzm. Jeśli łazienka dla niepełnosprawnych wyposażona jest jedynie w prysznic, to stołek czy taboret prysznicowy jest niezbędny dla zachowania komfortu pacjenta podczas mycia. Chory może wtedy wygodnie usiąść, a opiekun bez problemu zajmie się wykonywaniem niezbędnych czynności higienicznych. Stołki są okrągłe, trójkątne, mocowane do ściany, z oparciem i bez. Ta różnorodność pozwala na dopasowanie odpowiedniego produktu do każdej – małej i dużej kabiny prysznicowej. Wszystkie produkty powinny być regulowane na wysokość, aby można było ułatwić choremu tą regulacją proces siadania.
Podobną funkcję spełnia również ławeczka wannowa, nakładana na brzegi wanny, która może być zdejmowana, w związku z czym nie przeszkadza innym domownikom w braniu kąpieli. Świetnym rozwiązaniem, ułatwiającym opiekę nad niepełnosprawnym jest również podnośnik wannowy, który automatycznie (za pomocą pilota) podnosi się i opada, umożliwiając rehabilitantowi czy opiekunowi wygodne, bezwysiłkowe zanurzenie niepełnosprawnego w wannie oraz jego podniesienie po kąpieli bez użycia siły własnych mięśni.
Warto pomyśleć o tym, by łazienka dla niepełnosprawnych była wyposażona w uchwyty wannowe czy poręcze, za które osoba chora może się złapać podczas transportu do wanny i w trakcie jej opuszczania.
Oprócz akcesoriów montowanych przy ścianach łazienki czy pod prysznicem lub w wannie, warto pomyśleć o mobilności osób niepełnosprawnych i wygodzie opiekunów wykonujących przy chorym czynności toaletowe. Odpowiedzią na takie potrzeby jest wózek prysznicowo-toaletowy, dzięki któremu podopieczny może być łatwo przewożony do i z łazienki w inne miejsca domu czy mieszkania, a także może załatwiać swoje potrzeby fizjologiczne bez przenoszenia z wózka. Służy do tego specjalny rodzaj wiaderka, które wózek prysznicowo-toaletowy posiada zazwyczaj pod siedzeniem (jest ono zakryte maskownicą, dzięki czemu po zakończeniu procesu fizjologicznego przez chorego produkt staje się wózkiem np. kąpielowym.

Fot. Mobilex.pl. Ławeczka wannowa z oparciem, wózek toaletowo-prysznicowy dla niepełnosprawnych oraz poręcze.

Schodołaz i rampa dla niepełnosprawnych ułatwią pokonanie barier architektonicznych

Opieka nad osobą niepełnosprawną wymaga niekiedy pokonywania barier architektonicznych, które występują niemal w każdym budynku. Są to przede wszystkim wysokie progi pomiędzy pomieszczeniami, a także schody, które uniemożliwiają niepełnosprawnej osobie dostanie się na wyższe piętro budynku. W takich przypadkach wcale nie trzeba przeprowadzać remontu czy dźwigać pacjenta na własnych plechach po schodach – wystarczy zaopatrzyć się w akcesoria, dzięki którym bariery architektoniczne zostaną zniwelowane, a przemieszczanie pacjenta na wózku inwalidzkim nie będzie już stanowiło problemu.

Jednym z oczywistych rozwiązań, jakie można zastosować w domu czy mieszkaniu do zniwelowania kłopotliwych progów, jest rampa dla niepełnosprawnych. Ten przyrząd występuje w różnych odmianach – jako płozy montowane na niskich schodach, ułatwiające wprowadzenie wózka z chorym na podest, a także w formie gumowych ramp progowych, instalowanych pomiędzy progiem a podłogą, które całkowicie niwelują różnicę poziomów i umożliwiają swobodne poruszanie się osoby niepełnosprawnej w sposób samodzielny lub tylko z niewielkim wsparciem opiekuna. Rampa dla niepełnosprawnych jest więc niezbędna wszędzie tam, gdzie chory używa wózka inwalidzkiego.
Drugim urządzeniem, które ułatwia opiekę nad osobą niepełnosprawną, jest schodołaz. To niezależny, zaawansowany produkt, który przy asyście opiekuna chodzi po schodach z pacjentem. Bardzo często to właśnie schody stanowią największą barierę dla osób dotkniętych niepełnosprawnością ruchową – i to właśnie na potrzeby tych osób odpowiada schodołaz. Ten sprzęt występuje najczęściej w dwóch wersjach – do wyboru jest schodołaz kroczący lub gąsienicowy. Ten pierwszy pokonuje schodek za schodkiem (dzięki mechanizmowi wypychającemu chorego kolejno w płaszczyźnie pionowej i poziomej). Pacjent siedzi na specjalnym krzesełku wbudowanym w schodołaz i może przemieszczać się swobodnie w dół i w górę, po schodach prostych czy krętych. Schodołaz kroczący zajmuje mało miejsca i sprawdza się idealnie w przypadku wąskich klatek schodowych czy w miejscach użyteczności publicznej. Drugi rodzaj schodołazu, tak zwany schodołaz gąsienicowy (bo wyposażony w gąsienice), umożliwia bezproblemowy wjazd i zjazd pacjenta po schodach na własnym wózku inwalidzkim wpiętym w urządzenie. Takie rozwiązanie ułatwia pracę opiekunom i rehabilitantom zajmującym się osobami poruszającymi się na wózkach inwalidzkich, a jednocześnie sprawia, że pacjent może korzystać z całej powierzchni domu bez żadnego problemu – schodołaz może bowiem z powodzeniem zastąpić windę, której budowa jest kosztowna i niesie za sobą konieczność przeprowadzenia skomplikowanych prac remontowych. Dzięki schodołazom, pacjent może wyjść na spacer z opiekunem, załatwić sprawy urzędowe czy na wakacjach poradzić sobie w ośrodkach, które nie mogą poszczycić się jeszcze likwidacją barier architektonicznych.