Smartfon lub inne urządzenie mobilne może być dziś oczami i uszami, tłumaczem, przewodnikiem, pomocą w wielu aspektach codzienności osób niepełnosprawnych. Coraz bardziej zaawansowane rozwiązania technologiczne i programistyczne pozwalają ułatwiać funkcjonowanie ludzi poruszających się na wózkach, niewidomych, niemówiących, niesłyszących. Integrują osoby „wykluczone z normalności” z tzw. zwykłym światem, zastępując im różne zmysły i umiejętności…

Choć ciągle jest ich za mało, na szczęście aplikacji mobilnych dla niepełnosprawnych powstaje coraz więcej. Inwestują w nie samorządy, instytucje publiczne, organizacje non-profit. Odbywa się również wiele konkursów na innowacyjne produkty tego typu. Dlatego oferta pomocnych dla niepełnosprawnych aplikacji jest coraz szersza, a będzie tym bogatsza, im więcej użytkowników zacznie aktywnie korzystać z takich udogodnień. Oto kilka przykładów…

Aplikacje dla osób niesprawnych ruchowo

Ten rodzaj aplikacji koncentruje się przede wszystkim na barierach architektonicznych i na udogodnieniach dla niepełnosprawnych, które dostępne są na danym terenie. Można dzięki nim łatwo sprawdzić, czy tam, gdzie się wybieramy jest na przykład podjazd dla wózków, parking dla niepełnosprawnych, czy może są tylko schody lub inna bariera nie do pokonania na kołach. Informacje tego typu są dodawane i/lub aktualizowane również (albo przede wszystkim) przez samych użytkowników aplikacji, co stanowi największy atut takich interaktywnych map czy przewodników po mieście.

Poruszanie się na wózku w mieście usprawniają także aplikacje, które – poza tym, że podpowiadają jak dotrzeć do celu – wskazują również, czy i kiedy dostępny jest środek komunikacji publicznej dostosowany dla osób niepełnosprawnych (jak transport niskopodłogowy).

Przykład -> Aplikacja Jak dojadę oraz oczywiście Mapy Google.

Jak dojadę to jedna z najpopularniejszych wyszukiwarek połączeń komunikacji miejskiej w największych miastach w Polsce (w niektórych wskazuje nawet położenie pojazdów czy opóźnienia w rozkładach jazdy). Planując trasę uwzględnia środki komunikacji miejskiej przystosowane dla niepełnosprawnych. Mapy Google funkcjonują podobnie.

Wśród tego typu aplikacji znaleźć można również propozycje „bardziej specjalistyczne”, skupiające się na przykład tylko na miejscach użyteczności publicznej albo trasach i obiektach turystycznych. Smartfon może pomóc nam znaleźć najbliższą toaletę dla niepełnosprawnych w danym mieście, bank, urząd czy muzeum przystosowane do zwiedzania przez osoby na wózkach, hotel z najlepszymi udogodnieniami dla osób niesprawnych ruchowo i tym podobne.

Przykład -> Aplikacja mobilna Kraków dla Niepełnosprawnych.

Kraków dla Niepełnosprawnych – przewodnik po ciekawych miejscach w mieście z dołączonymi praktycznymi informacjami na temat dostępności obiektów dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich oraz udogodnień oferowanych osobom z problemami ze wzrokiem i/lub słuchem.

Aplikacje dla osób niewidomych i niedowidzących

Zupełnie odrębną grupę aplikacji stanowią te tworzone z myślą o osobach niewidzących lub słabo widzących. Często są to rozwiązania, które w jakiś sposób „wzmacniają” funkcje wzroku. Mamy wśród nich na przykład elektroniczne lupy czy różnego rodzaju detektory światła, które warto mieć pod ręką w swoim smartfonie, gdy oczy zawodzą. Przydaje się to w codziennych sytuacjach w domu, w sklepie czy na ulicy.

Przykład -> Wielofunkcyjne aplikacje z serii Seeing Assistant.

Seeing Assistant to grupa osobistych elektronicznych asystentów, dzięki którym można codzienne czynności wykonać sprawniej i bezpieczniej. Aplikacją steruje się przy pomocy poleceń głosowych. Seeing Assistant Move asystuje na przykład w czasie pieszego przemieszczania się, a Seeing Assistant Home ułatwia rozpoznawanie i zarządzanie przedmiotami codziennego użytku.

Na fali popularności różnego rodzaju aplikacji społecznościowych, powstają też przydatne narzędzia dla niepełnosprawnych, które działają w tym duchu. Dzięki platformie, której użytkownikami są zarówno osoby zdrowe, jak i ci, którzy nie są w pełni sprawni, można szybko rozwiązać dużo drobnych, codziennych problemów, z jakimi stykają się osoby niewidome i niedowidzące.

Przykład -> Aplikacja Bee My Eyes.

Be My Eyes (Bądź Moimi Oczami) umożliwia niewidomemu użytkownikowi pokazanie (poprzez wideopołączenie z jednym z wielu wolontariuszy) z czym ma problem, jakiej pomocy oczekuje. Osoba „pożyczająca swoje oczy” wskazuje konkretne rozwiązanie, odpowiada natychmiast na pytanie niewidzącego (na przykład wskazuje kierunek drogi, odczytuje napis, doradza w zakupach…).

Aplikacje dla osób niedosłyszących/niemówiących

Rozwiązania mobilne dla osób z tego typu niepełnosprawnością skupiają się na problemie ich komunikowania się ze światem i wszystkimi, którzy nie posługują się językiem migowym, a jest to niestety częste nawet tam, gdzie ten kontakt powinien być ułatwiony (w urzędach, poradniach medycznych etc.). Głuchoniemi napotykają na problemy w wielu codziennych sytuacjach: w sklepie, na poczcie, w restauracji, przy kasie biletowej na dworcu – w każdym miejscu, w którym muszą przekazać lub zdobyć jakąś informację, czy po prostu zamienić z kimś kilka słów dla przyjemności. Noszenie w tym celu notesików i ołówków na szyi odeszło już dawno do lamusa. Dziś każdy ma przy sobie smartfon i to jego używa do sprawnego komunikowania się nawet w tak trudnych okolicznościach.

Przykład -> Aplikacja dla osób niemówiących HearUs.

HearUs pozwala wpisać i odtworzyć w formie dźwiękowej dowolny tekst. Komunikat taki jest emitowany z głośnika urządzenia mobilnego. Aplikacja umożliwia również szybkie udzielenie prostej odpowiedzi na pytanie. Użytkownik może w programie zapisywać własne – często używane przez niego zwroty.

Dla niemówiących i niesłyszących dostępne są oczywiście także „klasyczne” komunikatory, dzięki którym mogą się oni sprawnie porozumiewać z innymi osobami, tak jak ludzie sprawni korzystają z Messengera lub z podobnego do niego programu.

Przykład -> Komunikator Things I Mean.

Things I Mean pozwala komunikować się za pomocą piktogramów. Użytkownik może korzystać z gotowych baz i/lub wgrać własne obrazki, rysunki czy zdjęcia, by przy ich pomocy skutecznie się porozumiewać, tworząc  ten sposób całe „zdania” i w pełni zrozumiałe komunikaty. Aplikacja potrafi również „zmienić” obraz w dźwięk.

Inne przydatne aplikacje dla niepełnosprawnych i seniorów

Wsparcie w rozwiązaniach mobilnych można odnaleźć na różnych poziomach. Dla wielu osób niepełnosprawnych, a także po prostu dla seniorów, nieocenioną pomocą mogą być na przykład aplikacje przypominające o zażyciu lekarstwa, zmierzeniu ciśnienia tętniczego czy poziomu cukru we krwi, jak również pomagające w notowaniu i obserwowaniu tych wyników.

Przykład -> Aplikacja Moje Leczenie.

My Therapy (Moje Leczenie) – niby zwykły przypominacz i rejestrator wyników, ale jednocześnie nieoceniona pomoc dla chorego, jego bliskich, a nawet lekarza. Nie trzeba o niczym pamiętać, ma się łatwy dostęp do historii terapii farmakologicznej i – po części także – do bilansu jej skuteczności.

***

Szacuje się, że wśród obywateli państw Unii Europejskiej nawet ponad 80 mln osób boryka się z jakimś rodzajem niepełnosprawności (źródło: stopbarierom.pl). W Polsce takich ludzi jest kilka milionów (liczba ta może dochodzić nawet do 8 mln). Większość z nich potrzebuje wsparcia w różnych aspektach codzienności, dlatego rozwój rynku aplikacji mobilnych i coraz lepsza oferta narzędzi ułatwiających im normalne, możliwie samodzielne funkcjonowanie, jest dziś niezwykle istotną kwestią.