Niepełnosprawni kierowcy — dla kogo prawo jazdy?
Dokument mogą otrzymać osoby ze stwierdzoną niepełnosprawnością, która nie wpływa na funkcje poznawcze/umysłowe. Mowa tutaj o wszelkich dysfunkcjach narządu ruchu, np. osoby po amputacji kończyny dolnej/górnej, chorzy z ograniczeniem ruchomości kręgosłupa, osoby niedowidzące oraz z niedosłuchem itp.
Osoby z niepełnosprawnością, która stanowi jedynie ograniczenie funkcji, a nie jej brak — zazwyczaj mogą zostać pełnoprawnymi kierowcami.
Niepełnosprawności wykluczające prowadzenie samochodu
Decydując się na pierwszy krok w kierunku otrzymania prawa jazdy, warto pamiętać, że każdorazowo o zdolności do prowadzenia samochodu decyduje lekarz, na podstawie konkretnych badań i wywiadu lekarskiego.
Zdolność bezpiecznego prowadzenia pojazdu wykluczają bądź mogą ograniczać:
- ślepota lub znaczne upośledzenie widzenia,
- przewlekłe choroby neurologiczne,
- część zaburzeń ruchowych — niedowłady, paraliż,
- dysfunkcje poznawcze — w przebiegu myślenia, uwagi, percepcji,
- zaburzenia funkcji wykonawczych — przewidywanie, planowanie i kontrola działania,
- zaburzenia zachowania — agresja, impulsywność.
Jak uzyskać prawo jazdy, będąc osobą niepełnosprawną?
Podstawowe warunki, które należy spełnić, są takie same dla wszystkich ubiegających się o prawo jazdy:
- odpowiedni wiek,
- orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem,
- odbycie szkolenia przewidzianego dla danej kategorii, zakończonego pozytywnym wynikiem egzaminu państwowego.
Jeżeli lekarz wydający orzeczenie zaznaczył, że samochód dla osoby niepełnosprawnej powinien zostać odpowiednio przystosowany w związku z ograniczeniami wynikającymi z danej niepełnosprawności, ośrodek szkoleniowy i egzaminujący mają obowiązek taki samochód zapewnić na czas nauki i egzaminów końcowych, choć w praktyce często okazuje się to niemożliwe, ze względu na dużą liczbę różnych niepełnosprawności i możliwości przystosowania samochodu. Z tego względu osoby niepełnosprawne często przystępują do egzaminów, korzystając z pojazdów, którymi jeździły w trakcie szkolenia. W takiej sytuacji kursanci są zwolnieni z opłat egzaminacyjnych, ale ponoszą koszt wynajmu odpowiedniego samochodu na czas egzaminu.
Ośrodki szkolenia uwzględniające potrzeby niepełnosprawnych kierowców
http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/3554
Po odbyciu 30 godzin zajęć teoretycznych i 30 godzin jazdy, można zdawać egzamin w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego (WORD). Jako pierwszy należy zdać egzamin teoretyczny, następnie — praktyczny. Osoby z niedosłuchem w trakcie egzaminu mogą korzystać z pomocy tłumacza języka migowego (możliwe jest również uzyskanie dofinansowania w tym zakresie).
W przypadku kursu na prawo jazdy kat. B istnieje możliwość dofinansowania ze środków PFRON. Refundacja dotyczy zarówno samego kursu, jak też kosztów egzaminu państwowego i ewentualnych dojazdów.
Po pomyślnym zdaniu egzaminów i uiszczeniu opłaty za wydanie prawa jazdy w Urzędzie Miasta lub Starostwie Powiatowym, wystarczy odczekać dwa tygodnie na upragniony dokument.
Mając za sobą wszystkie niezbędne formalności, pozostaje jedynie odpowiednie przystosowanie i wyposażenie samochodu na potrzeby konkretnej osoby.
Przywileje dla niepełnosprawnych kierowców
Obejmują one głównie udogodnienia mające na celu ułatwienie i dostęp osobom o ograniczonej sprawności ruchowej do określonych miejsc parkingowych czy obiektów. Oprócz przywilejów dotyczących parkowania w miejscach specjalnie wydzielonych (tzw. koperty), niepełnosprawni mogą nie stosować się do określonych znaków drogowych, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności. Zapis dotyczy znaków takich, jak:
- zakaz ruchu w obu kierunkach
- zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych,
- zakaz wjazdu autobusów,
- zakaz wjazdu motocykli,
- zakaz wjazdu motorowerów,
- zakaz postoju – dopuszczalny czas postoju dłuższy niż 1 minuta jest wskazany na znaku albo na umieszczonej pod nim tabliczce,
- zakaz postoju w dni nieparzyste,
- strefa ograniczonego postoju.
Jeżeli powyższe znaki dotyczą wszystkich użytkowników, pod znakiem powinna znajdować się tabliczka z adnotacją „dotyczy także + symbol oznaczający osobę niepełnosprawną”.
Karta parkingowa
Należy się po nią udać do urzędu miasta – zgodnie z aktualnym miejscem zamieszkania. Dokument aktualnie wydawany obowiązuje w państwach Unii Europejskiej, jednak przywileje z niego wynikające mogą się różnić w zależności od kraju.
Występując z wnioskiem o wydanie karty, należy dostarczyć:
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności — w przypadku osób mających stwierdzenie o umiarkowanej niepełnosprawności wydanie karty jest uzależnione od rodzaju schorzenia; osoby z oznaczeniem 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10 (choroby neurologiczne) mogą nadal ubiegać się o kartę tak jak dotychczas, dla pozostałych osób będących w tej grupie, jak również dla niepełnosprawnych w stopniu lekkim, począwszy od 1 lipca 2014 r. karta parkingowa nie jest już wydawana;
- wypełniony wniosek o wydanie karty;
- dowód osobisty;
- fotografia o wymiarach 3,5 x 4,5 cm;
- potwierdzenie opłaty wysokości 25 zł.
Wyposażenie samochodu osób niepełnosprawnych
Przepisy regulujące te kwestie są bardzo ogólne. Określają, że pojazd uczestniczący w ruchu drogowym musi być zbudowany, wyposażony i utrzymany tak, aby korzystanie z niego nie zagrażało bezpieczeństwu jadących osób i uczestników ruchu drogowego. Nie może tez naruszać obowiązującego porządku na drodze i spokoju publicznego.
Urządzenia przystosowujące dany samochód do potrzeb niepełnosprawnej osoby powinny być spójne z konstrukcją całego pojazdu. Dopuszczalne zmiany techniczne, jakich można dokonać w samochodzie dla potrzeb kierowcy, nie są szczegółowo ujęte w przepisach. Do najczęściej stosowanych przeróbek należy ręczny gaz i hamulec. Polega to na przeniesieniu funkcji zarezerwowanej wcześniej dla nóg (gaz) i stworzeniu możliwości jej obsługi ręką. Jednym z najprostszych rozwiązań, niewymagających dodatkowych technicznych ingerencji, jest również zakup samochodu z automatyczną skrzynia biegów.
Niezależnie od koniecznych zmian w konstrukcji samochodu, część osób niepełnosprawnych może dodatkowo ułatwić sobie kwestie związane z korzystaniem z auta, przy pomocy prostych akcesoriów dostępnych w sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym. Dobrym przykładem jest tutaj między innymi deska poślizgowa, która ułatwia zazwyczaj przesiadanie się z wózka inwalidzkiego na łóżko, ale równie dobrze sprawdzi się jako pomoc przy wsiadaniu czy wysiadaniu z samochodu.
Fot. Giętka i bardzo gładka powierzchnia deski Alpha® Sliding Board umożliwia osobom o wystarczającej sile ramion samodzielne wsiadanie i wysiadanie z samochodu (przesiadanie się z wózka na fotel kierowcy lub na odwrót).
***
Okazuje się, że ograniczenia sprawności ruchowej nie są znaczącą przeszkodą w prowadzeniu samochodu, wyłączając ciężkie postaci niepełnosprawności ograniczające prawidłową percepcję. Warunkiem uzyskania samodzielności w tym przypadku jest opanowanie sztuki prowadzenia samochodu, koszt przystosowania pojazdu i pozytywne orzeczenie lekarza.
Przydatne linki
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP19970500475
https://www.pfon.org/dokumenty-i-publikacje/dokumenty-polskie/108-karta-praw-osob-niepelnosprawnych
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.